Zakład Biochemii Białek

Zdjęcie Zespołu

 

PROFIL

Praca badawcza zespołu

W swoich badaniach koncentrujemy się na działaniu białek opiekuńczych. W szczególności, nasz zespół dąży do zrozumienia molekularnego mechanizmu współpracy między białkami opiekuńczymi zaangażowanymi w odzyskiwanie aktywnych białek z agregatów białkowych.
 

Rola białek opiekuńczych w utrzymywaniu prawidłowej struktury białek

Białka opiekuńcze są syntetyzowane w komórkach wszystkich znanych organizmów, w których odpowiadają za kontrolę jakości stanu innych białek, zarówno w warunkach fizjologicznych, jak i podczas stresu. Gdy wskutek zmiany sekwencji aminokwasów lub warunków zewnętrznych białka ulegają nieprawidłowemu zwinięciu (nie przyjmują prawidłowej struktury przestrzennej), białka opiekuńcze rozwijają „wadliwe” białko i pozwalają mu się zwinąć do prawidłowej struktury. Dzięki temu, białka uzyskują właściwą im strukturę przestrzenną, co jest niezbędne do tego, aby mogły pełnić swoje zadania w komórce. Białka opiekuńcze uczestniczą również w budowaniu kompleksów białkowych, nie wchodząc jednak w skład ich końcowej aktywnej struktury (stąd ich nazwa w języku angielskim molecular chaperones, czyli „molekularne przyzwoitki”), a także zapobiegają agregacji białek oraz uczestniczą w rozpuszczaniu agregatów białkowych i odzyskiwaniu z nich aktywnych białek. Jest to niezwykle istotna funkcja, ponieważ zagregowane białka mogą być toksyczne dla komórki. Na przykład, wiele dowodów wskazuje na to, że agregaty białkowe w neuronach prowadzą do chorób neurodegeneracyjnych (tak jak agregaty alfa-synukleiny w przypadku choroby Parkinsona).

Ryc1

Ryc. 1 Dezagregacja i ponowne fałdowanie białek uwięzionych w agregatach przez białka opiekuńcze. Współpraca między białkiem Hsp70, a jego pomocniczymi białkami opiekuńczymi JDP i Hsp110 (NEF) jest kluczowa na różnych etapach procesu odzyskiwania aktywnych białek z agregatów. Hsp110 i białka JDP klasy B stymulują wiązanie białek opiekuńczych do agregatu i wstępną modyfikację agregatu, natomiast klasa A JDP promuje zwijanie uwolnionych polipeptydów do struktury natywnej (Wyszkowski i wsp., 2022, Sztangierska i wsp, bioRxiv).

 

Współpraca między białkami opiekuńczymi Hsp70 i Hsp100

Wykorzystując oczyszczone białka opiekuńcze i monitorując w czasie rzeczywistym proces rozpuszczania agregatów białkowych, badamy, w jaki sposób białka należące do rodziny Hsp70 współdziałają z dezagregazami Hsp100 oraz z pomocniczymi białkami opiekuńczymi należącymi do rodzin JDP i Hsp110. Odkrycie funkcjonalnych różnic pomiędzy białkami JDP klasy A i B w procesie odzyskiwania białek z agregatów przybliża nas do wyjaśnienia obserwowanego od wielu lat przez biologów molekularnych fenomenu, że białka z rodziny Hsp70 mogą pełnić różne funkcje w zależności od oddziałujących z nimi pomocniczych białek opiekuńczych. Obecnie, staramy się zrozumieć, jak wzajemne zależności między pomocniczymi białkami opiekuńczymi JDP i Hsp110 wpływają na proces odzyskiwania białek z agregatów.

Fig. 2

Fig. 2 Wpływ małych białek szoku cieplnego (sHsp) na process agregacji. Pod wpływem wzrostu temperatury, oligomery sHsps dysocjują do form dimerycznych, który oddziałując z denaturującym białkiem, tworzą kompleksy sHsp-substrat, co ułatwia późniejszą reaktywację zagregowanych białek przez białka opiekuńcze Hsp70 i Hsp100 (Żwirowski i wsp. 2017, Piróg i wsp., 2021, Karaś i wsp., 2023).

 

Kontrola procesu agregacji białek przez małe białka opiekuńcze

Ponadto próbujemy zrozumieć, w jaki sposób obecność małych białek szoku cieplnego (sHsp) w czasie agregacji białek zmienia strukturę powstających agregatów białkowych i ułatwia innym białkom opiekuńczym późniejszą efektywną reaktywację zagregowanych białek. Jeśli agregacja białek zachodzi w obecności sHsp, na pierwszym etapie procesu dezagregacji białka opiekuńcze (należące do rodziny Hsp70) usuwają sHsp z powierzchni agregatu, inicjując równocześnie rozwijanie białek wchodzących w jego skład. Częściowo rozwinięte białka ulegają, przy współudziale białek opiekuńczych należących do rodziny Hsp70 i Hsp100, całkowitemu rozwinięciu i uwolnieniu z agregatu. Umożliwia to zwinięcie białek do prawidłowej struktury. Wielokrotne powtarzanie tego procesu prowadzi do całkowitego rozpuszczenia agregatu i odzyskania puli aktywnych białek. Obecnie, prace zespołu skupiają się na zbadaniu różnic w funkcjonowaniu systemu małych białek opiekuńczych składających się z jednego i z dwóch sHsp.

Badania te mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia odpowiedzi organizmu na stres komórkowy, molekularnych podstaw starzenia, któremu towarzyszy osłabienie działania systemu białek opiekuńczych oraz mechanizmów leżących u podstaw zaburzeń neurodegeneracyjnych, takich jak choroby Parkinsona i Alzheimera, które stanowią ogromne wyzwanie medyczne, społeczne i ekonomiczne.

 

Za prace zespołu, profesor Krzysztof Liberek otrzymał w 2023 roku Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP).

Zdjęcie

Więcej informacji:

 

Nagrody FNP 2023 - Broszura

 

ZESPÓŁ

Zakład Biochemii Białek

Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed
ul. Abrahama 58, 80-307 Gdańsk

Sekretariat - Stanisława Urbańska
Tel.:+48 58 523 6421

AŻ

 

 

Kierownik: Prof. dr hab. Krzysztof Liberek [link] 
tel.: +48 58 523 6346 e-mail: krzysztof.liberek@ug.edu.pl

 

 

 

Pracownicy:

AŻ

 

 

dr Agnieszka Kłosowska  [link]
tel.: +48 58 523 6359 e-mail: agnieszka.klosowska@ug.edu.pl, p. 206
 

 

 

dr hab. Szymon Ziętkiewicz  [link]
tel.: +48 58 523 6351 e-mail: szymon.zietkiewicz@biotech.ug.edu.pl, p. 207 B

AŻ

 

 

dr Maria Pokornowska [link]
tel: 58 523 6359 email: maria.pokornowska@ug.edu.pl, p. 217

 

 

 

Doktoranci:

AŻ

 

 

 

mgr Hubert Wyszkowski
tel: 58 523 6359 email: hubert.wyszkowski@phdstud.ug.edu.pl, p. 217

 

 

AŻ

 

 

 

mgr Wiktoria Sztangierska
tel: 58 523 6359 email: wiktoria.sztangierska@phdstud.ug.edu.pl, p. 217

 

 

AŻ

 

 

 

mgr Klaudia Kochanowicz
tel: 58 523 6359 email: klaudia.kochanowicz@phdstud.ug.edu.pl, p. 217

 

 

AŻ

 

 

 

mgr Filip Kuś
tel: 58 523 6359 email: filip.kus@phdstud.ug.edu.pl, p. 217

 

 

mgr Dagmara Mróz
tel: 58 523 6359 e-mail: dagmara.mroz@phdstud.ug.edu.pl

 

Magistranci:

AŻ

 

 

 

Agata Konieczna

 

 

 

AŻ

 

 

 

Maciej Małolepszy

 

 

 

AŻ

 

 

 

Gabriel Petelski

 

 

 

AŻ

 

 

Victoria Wiernikouskaja

 

 

 

Mikołaj Rej

Byli Członkowie Zespołu:

dr Piotr Karaś
dr Artur Piróg
dr Agnieszka Morzywołek
dr Igor Obuchowski
dr Tomasz Chamera
dr Szymon Żwirowski
dr Dorota Pomorska
dr Elżbieta Chruściel
dr Krzysztof Gumowski
mgr Alicja Sobczak-Skrla
dr Natalia Lipińska
dr Joanna Stróżecka
dr Agnieszka Lewandowska
dr Łukasz Nowicki
dr Joanna Krzewska
dr Marlena Matuszewska
dr Ewa Morawiec
dr Wojciech Potocki

 

PUBLIKACJE

  1. Karaś Piotr, Kochanowicz Klaudia, Pitek Marcin, Domański Przemysław, Obuchowski Igor, Tomiczek Bartłomiej, Liberek Krzysztof. Evolution towards simplicity in bacterial small heat shock protein system. eLife 2023, 12: RP89813 (doi: 10.7554/eLife.89813)

  2. Ecroyd Heath, Bartelt-Kirbach Britta, Ben-Zvi Anat, Bonavita Raffaella, Bushman Yevheniia, Casarotto Elena, Cecconi Ciro, Yu Lau Winston Chun , Hibshman Jonathan D., Joosten Joep, Kimonis Virginia, Klevit Rachel, Liberek Krzysztof, McMenimen Kathryn A., Miwa Tsukumi, Mogk Axel, Montepietra Daniele, Peters Carsten, Rocchetti Maria Teresa, Saman Dominik, Sisto Angela, Secco Valentina, Strauch Annika, Taguchi Hideki, Tanguay Morgan, Tedesco Barbara, Toth Melinda E., Wang Zihao, Benesch Justin L. P., Carra Serena. The beauty and complexity of the small heat shock proteins: a report on the proceedings of the fourth workshop on small heat shock proteins. Cell Stress & Chaperones 2023, 28(6): 621-629 (doi: 10.1007/s12192-023-01360-x)

  3. Czarnogórski Michał Cezary, Sakowska Justyna, Maziewski Mateusz, Zieliński Maciej, Piekarska Agnieszka, Obuchowski Igor, Młyński Mikołaj, Dutka Magdalena, Sadowska-Klasa Alicja, Zarzycka Ewa, Bieniaszewska Maria, Trzonkowski Piotr, Witkowski Jacek Maciej, Hellmann Andrzej, Ruckemann-Dziurdzińska Katarzyna, Zaucha Jan M.. Ageing-resembling phenotype of long-term allogeneic hematopoietic cells recipients compared to their donors. Immunity & Ageing, 2022, 19(1): 51 (doi: 10.1186/s12979-022-00308-6)

  4. Hua Sansan, Kłosowska Agnieszka, Rodrigues Joana I., Petelski Gabriel, Esquembre Lidia A., Lorentzon Emma, Olsen Lars F., Liberek Krzysztof, Tamás Markus J.. Differential contributions of the proteasome, autophagy, and chaperones to the clearance of arsenite-induced protein aggregates in yeast. Journal of Biological Chemistry 2022, 298(12): 102680 (doi: 10.1016/j.jbc.2022.102680)

  5. Drovandi Stefania, Lipska-Ziętkiewicz Beata S., Ozaltin Fatih, Emma Francesco, Gulhan Bora, Boyer Olivia, Trautmann Agnes, Ziętkiewicz Szymon, Xu Hong, Shen Qian, Rao Jia, Riedhammer Korbinian M., Heemann Uwe, Hoefele Julia, Stenton Sarah L., Tsygin Alexey N., Ng Kar-Hui, Fomina Svitlana, Benetti Elisa, Aurelle Manon, Prikhodina Larisa, Schijvens Anne, Tabatabaeifar Mansoureh, Jankowski Maciej, Baiko Sergey, Mao Jianhua, Feng Chunyue, Deng Fang, Rousset-Rouviere Caroline, Stańczyk Małgorzata, Bałasz-Chmielewska Irena, Fila Marc, Durkan Anne M., Kersnik Levart Tanja, Dursun Ismail, Esfandiar Nasrin, Haas Dorothea, Bjerre Anna, Anarat Ali, Benz Marcus R., Talebi Saeed, Hooman Nakysa, Ariceta Gema, Schaefer Franz. Variation of the clinical spectrum and genotype-phenotype associations in Coenzyme Q10 deficiency associated glomerulopathy. Kidney International 2022, 102(3): 592-603 (doi: 10.1016/j.kint.2022.02.040)

  6. Paprocka Justyna, Ziętkiewicz Szymon, Kosińska Joanna, Kaczorowska Ewa, Płoski Rafał. Case report: Lennox–Gastaut epileptic encephalopathy responsive to cannabidiol treatment associated with a novel de novo mosaic SHANK1 variant. Frontiers in Genetics 2021, 12: 735292 (doi: 10.3389/fgene.2021.735292)

  7. Wyszkowski Hubert, Janta Anna, Sztangierska Wiktoria, Obuchowski Igor, Chamera Tomasz, Kłosowska Agnieszka, Liberek Krzysztof. Class-specific interactions between Sis1 J-domain protein and Hsp70 chaperone potentiate disaggregation of misfolded proteins. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 2021, 118(49): e2108163118 (doi: 10.1073/pnas.2108163118)

  8. Wortmann Saskia B., Ziętkiewicz Szymon, Guerrero-Castillo Sergio, Feichtinger René G., Wagner Matias, Russell Jacqui, Ellaway Carolyn, Mróz Dagmara, Wyszkowski Hubert, Weis Denisa, Hannibal Iris, von Stülpnagel Celina, Cabrera-Orefice Alfredo, Lichter-Konecki Uta, Gaesser Jenna, Windreich Randy, Myers Kasiani C., Lorsbach Robert, Dale Russell C., Gersting Søren, Prada Carlos E., Christodoulou John, Wolf Nicole I., Venselaar Hanka, Mayr Johannes A., Wevers Ron A.. Neutropenia and intellectual disability are hallmarks of biallelic and de novo CLPB deficiency. Genetics in Medicine 2021, 23(9): 1705-1714 (doi: 10.1038/s41436-021-01194-x)

  9. Piróg Artur, Cantini Francesca, Nierzwicki Łukasz, Obuchowski Igor, Tomiczek Bartłomiej, Czub Jacek, Liberek Krzysztof. Two Bacterial Small Heat Shock Proteins, IbpA and IbpB, Form a Functional Heterodimer. Journal of Molecular Biology 2021, 433: 167054 (doi: 10.1016/j.jmb.2021.167054)

  10. Obuchowski Igor, Karaś Piotr, Liberek Krzysztof. The Small Ones Matter—sHsps in the Bacterial Chaperone Network. Frontiers In Molecular Biosciences 2021, 8: 666893 (doi: 10.3389/fmolb.2021.666893)

  11. Obuchowski Igor, Liberek Krzysztof. Small but mighty: a functional look at bacterial sHSPs. Cell Stress & Chaperones 2020, 25(4): 593-600 (doi: 10.1007/s12192-020-01094-0)

  12. Dosekova Petra,Dubiel Andrzej, Karłowicz Anna, Ziętkiewicz Szymon, Rydzanicz Małgorzata, Habalova Viera, Pieńkowski Victor Murcia, Skirkova Miriam, Han Vladimir, Mosejova Alexandra, Gdovinova Zuzanna, Kaliszewska Magdalena, Tońska Katarzyna,Szymański Michał R., Skorvanek Matej, Płoski Rafał. Answer to Finsterer about "Multisystem presentation of a homozygous POLG2 variant". European Journal of Medical Genetics 2020, 63(5):103900 (doi: 10.1016/j.ejmg.2020.103900)

  13. Mróz Dagmara, Wyszkowski Hubert, Szablewski Tomasz, Zawieracz Katarzyna, Dutkiewicz Rafał, Bury Katarzyna, B. Wortmann Saskia, Wevers Ron A., Ziętkiewicz Szymon. CLPB (caseinolytic peptidase B homolog), the first mitochondrial protein refoldase associated with human disease. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - General Subjects 2020, 1864 (4): 129512 (doi: 10.1016/j.bbagen.2020.129512)

  14. Dosekova Petra, Dubiel Andrzej, Karłowicz Anna, Ziętkiewicz Szymon, Rydzanicz Małgorzata, Habalova Viera, Pieńkowski Victor Murcia, Skirkova Miriam, Han Vladimir, Mosejova Alexandra, Gdovinova Zuzanna, Kaliszewska Magdalena, Tońska Katarzyna, Szymański Michał R., Skorvanek Matej, Płoski Rafał. Whole exome sequencing identifies a homozygous POLG2 missense variantin an adult patient presenting with optic atrophy, movement disorders,premature ovarian failure and mitochondrial DNA depletion. European Journal of Medical Genetics 2020, 63(4): 103821 (10.1016/j.ejmg.2019.103821)

  15. Obuchowski Igor, Piróg Artur, Stolarska Milena, Tomiczek Bartłomiej, Liberek Krzysztof. Duplicate divergence of two bacterial small heat shock proteins reduces the demand for Hsp70 in refolding of substrates. PLoS Genet  2019, 15(10): e1008479 (doi: 10.1371/journal.pgen.1008479)

  16. Chamera Tomasz, Kłosowska Agnieszka, Janta Anna, Wyszkowski Hubert, Obuchowski Igor, Gumowski Krzysztof, Liberek Krzysztof. Selective Hsp70-Dependent Docking of Hsp104 to Protein Aggregates Protects the Cell from the Toxicity of the Disaggregase. Journal of Molecular Biology 2019, 431(11): 2180-2196 (doi: 10.1016/j.jmb.2019.04.014)

  17. Carra Serena, Alberti Simon, Benesch Justin L. P., Boelens Wilbert, Buchner Johannes, Carver John A., Cecconi Ciro, Ecroyd Heath, Gusev Nikolai, Hightower Lawrence E., KlevitRachel E., Lee Hyun, Liberek Krzysztof, Lockwood Brent, Poletti Angelo, Timmerman Vincent, Toth Melinda E., Vierling Elizabeth, Wu Tangchun, Tanguay Robert M.. Small heat shock proteins: multifaceted proteins with important implications for life. Cell Stress & Chapereones 2019, 24 (2): 295-308 (doi: 10.1007/s12192-019-00979-z)

  18. Szymczak Marta, Ziętkiewicz Szymon, Kuncewicz Katarzyna, Rodziewicz-Motowidło Sylwia, Orlikowska Marta. Expression, purification, and efficient refolding of the extracellular domain of Escherichia coli-expressed signaling receptor herpesvirus entry mediator. Protein Expression and Purification 2019: 105450 (doi :10.1016/j.pep.2019.105450)

  19. Jakubiuk-Tomaszuk Anna, Pienkowski Victor Murcia, Ziętkiewicz Szymon, Rydzanicz Malorzata, Kosinska Joanna, Stawinski Piotr, Szuminski Michal, Ploski Rafal. Syndromic chorioretinal coloboma associated with heterozygous de novo RARA mutation affecting an amino acid critical for retinoic acid interaction. Clinical Genetics 2019, 96(4): 371-375 (DOI: 10.1111/cge.13611)

  20. Kampinga Harm H. Andreasson Claes, Barducci Alessandro, Cheetham Michael E., Cyr Douglas, Emanuelsson Cecilia, Genevaux Pierre, Gestwicki Jason E., Goloubinoff Pierre, Huerta-Cepas Jaime, Kirstein Janine, Liberek Krzysztof, Mayer Matthias P., Nagata Kazuhiro, Nillegoda Nadinath B.,Pulido Pablo; Ramos Carlos; De los Rios Paolo; Rospert Sabine, Rosenzweig Rina, Sahi Chandan, Taipale Mikko, Tomiczek Bratlomiej, Ushioda Ryo, Young Jason C., Zimmermann Richard, Zylicz Alicja, Zylicz Maciej, Craig Elizabeth A., Marszałek Jarosław. Function, evolution, and structure of J-domain proteins. Cell Stress & Chaperones 2019, 24(1): 7-15 (doi: 10.1007/s12192-018-0948-4)

  21. Lipska-Zietkiewicz Beata S, Gellermann Jutta, Boyer Olivia, Gribouval Olivier, Zietkiewicz Szymon, Kari Jameela A, Shalaby Mohamed A, Ozaltin Fatih, Dusek Jiri,  Melk Anette, Bayazit Aysun K, Massella Laura, Hyla-Klekot Lidia, Habbig Sandra, Godron Astrid, Szczepanska Maria, Bienias Beata, Drozdz Dorota, Odeh Rasha, Jarmuzek Wioletta, Zachwieja Katarzyna, Trautmann Agnes, Antignac Corinne, Schaefer Franz.  Low renal but high extrarenal phenotype variability in Schimke immuno-osseous dysplasia PlosOne 2017, 12(8) e0180926 (doi: 10.1371/journal.pone.0180926)       

  22. Carra Serena, Alberti Simon, Arrigo Patrick A., Benesch Justin L., Benjamin Ivor J., Boelens Wilbert, Bartelt-Kirbach Britta, Brundel Bianca J. J. M., Buchner Johannes, Bukau Bernd, Carver John A., Ecroyd Heath, Emanuelsson Cecilia, Finet Stephanie, Golenhofen Nikola, Goloubinoff  Pierre, Gusev Nikolai, Haslbeck Martin, Hightower Lawrence E., Kampinga Harm H., Klevit Rachel E., Liberek Krzysztof, Mchaourab Hassane S.,  McMenimen  Kathryn A., Poletti Angelo, Quinlan Roy, Strelkov Sergei V., Toth Melinda E., Vierling Elizabeth, Tanguay Robert M. The growing world of small heat shock proteins: from structure to functions. Cell Stress & Chaperons 2017 22(4): 601-611 (doi: 10.1007/s12192-017-0787-8

  23. Żwirowski SzymonKłosowska AgnieszkaObuchowski Igor, Nillegoda Nadinath B, Piróg ArturZiętkiewicz Szymon, Bukau Bernd, Mogk Axel, Liberek Krzysztof. Hsp70 displaces small heat shock proteins from aggregates to initiate protein refolding.  The EMBO Journal 2017, 36: 783-796 (doi: 10.15252/embj.201593378)

  24. Kłosowska Agnieszka, Chamera Tomasz, Liberek Krzysztof. Adenosine diphosphate restricts the protein remodeling activity of Hsp104 chaperone to Hsp70 assisted disaggregation. eLIFE 2016, (doi: 10.7554/eLife.1515)

  25. Wortmann Saskia B., Ziętkiewicz Szymon, Kousi Maria, Szklarczyk Radek, Haack Tobias B., Gersting Søren W., Muntau Ania C., Rakovic Aleksandar, Renkema G. Herma, Rodenburg Richard J., Strom Tim M., Meitinger Thomas, Rubio-Gozalbo M. Estela, Chruściel Elżbieta, Distelmaier Felix, Golzio Christelle, Jansen Joop H., van Karnebeek Clara, Lillquist Yolanda, Lücke Thomas, Õunap Katrin, Zordania Riina, Yaplito-Lee Joy, van Bokhoven Hans, Spelbrink Johannes N., Vaz Frédéric M., Pras-Raves Mia, Ploski Rafał, Pronicka Ewa, Klein Christine, Willemsen Michel A. A. P., de Brouwer Arjan P. M., Prokisch Holger, Katsanis Nicholas, Wevers Ron A. CLPB Mutations Cause 3-Methylglutaconic Aciduria, Progressive Brain Atrophy, Intellectual Disability, Congenital Neutropenia, Cataracts, Movement Disorder. American Journal of Human Genetics 2015, 96(2): 245-257 (doi: 10.1016/j.ajhg.2014.12.013).

  26. Czajkowski Robert, Ozymko Zofia, Żwirowski Szymon, Łojkowska Ewa. Complete genome sequence of a broad-host-range lytic Dickeya spp. bacteriophage φ{symbol}D5. Archives of Virology 2014, 159(11): 3153-3155 (doi: 10.1007/s00705-014-2170-8).

  27. Lenartowski Robert, Suwińska Anna, Prusińska Justyna, Gumowski Krzysztof, Lenartowska Marta. Molecular cloning and transcriptional activity of a new Petunia calreticulin gene involved in pistil transmitting tract maturation, progamic phase, and double fertilization. Planta 2014, 239(2): 696-703 (doi: 10.1007/s00425-013-1971-4).

  28. Lipińska Natalia, Ziętkiewicz Szymon, Sobczak Alicja, Jurczyk Agnieszka, Potocki Wojciech, Morawiec Ewa, Wawrzycka Aleksandra, Gumowski Krzysztof, Ślusarz Magdalena, Rodziewicz-Motowidło Sylwia, Chruściel Elżbieta, Liberek Krzysztof. Disruption of Ionic Interactions between the Nucleotide Binding Domain 1 (NBD1) and Middle (M) Domain in Hsp100 Disaggregase Unleashes Toxic Hyperactivity and Partial Independence from Hsp70. Journal of Biological Chemistry 2013, 288(4): 2857-2869

  29. Nowicki Łukasz, Leźnicki Paweł, Morawiec Ewa, Litwińczuk Natalia, Liberek Krzysztof. Role of a conserved aspartic acid in nucleotide binding domain 1 (NBD1) of Hsp100 chaperones in their activities. Cell stress & chaperones 2012, 17(3): 361-373

  30. Stróżecka Joanna, Chruściel Elzbieta, Górna Emilia, Szymańska Aneta, Ziętkiewicz Szymon, Liberek Krzysztof. Importance of N- and C-terminal Regions of IbpA, Escherichia coli small heat shock protein, for chaperone function and oligomerization. Journal of Biological Chemistry 2012, 287(4): 2843-2853

  31. Ratajczak Elżbieta, Stróżecka Joanna, Matuszewska Marlena, Ziętkiewicz Szymon, Kuczyńska-Wiśnik Dorota, Laskowska Ewa, Liberek Krzysztof. IbpA the small heat shock protein from Escherichia coli forms fibrils in the absence of its cochaperone IbpB. FEBS Letters 2010, 584(11): 2253-2257

  32. Ziętkiewicz Szymon, Liberek Krzysztof. Dispose to the pole-protein aggregation control in bacteria. EMBO Journal 2010, 29(5): 869-870

  33. Ziętkiewicz Szymon, Ślusarz Magdalena J., Ślusarz Rafał, Liberek Krzysztof, Rodziewicz-Motowidło Sylwia. Conformational stability of the full-atom hexameric model of the ClpB chaperone from Escherichia coli. Biopolymers 2010, 93(1): 47-60

  34. Lipska B.S., Drożyńska E., Scaruffi P., Tonini G.P., Iżycka-Świeszewska E., Ziętkiewicz S., Balcerska A., Perek D., Chybicka A., Biernat W., Limon J. c.1810C > T Polymorphism of NTRK1 Gene is associated with reduced Survival in Neuroblastoma Patients. BMC Cancer 2009, 9: art no: 439

  35. Matuszewska E., Kwiatkowska J., Ratajczak E., Kuczyńska-Wiśnik D., Laskowska E. Non-reducing sugar levels in beech (Fagus sylvatica) seeds as related to withstanding desiccation and storage. Acta Biochimica Polonica 2009, 56(1): 55-61

  36. Ratajczak E., Ziętkiewicz S., Liberek K. Distinct activities of Escherichia coli small heat shock proteins IbpA and IbpB promote efficient protein disaggregation. Journal of Molecular Biology 2009, 386(1): 178-189

 

PROJEKTY NAUKOWO-BADAWCZE

Tytuł projektu Kierownik projektu Źródło finansowania Kwota Realizowany w latach
Hsp70 i pomocnicze białka opiekuńcze w odzyskiwaniu białek z agregatów Liberek Krzysztof NCN - OPUS 18 2 450 400,00 zł 2020-2024
Dwubiałkowy system małych białek szoku termicznego jako pierwsza linia obrony w odpowiedzi na stres u Enterobacterales Liberek Krzysztof NCN - OPUS 17 2 131 200,00 zł 2020-2023
Określenie właściwości biochemicznych oraz partnerów oddziaływań ludzkiego białka CLPB - jego znaczenie fizjologiczne oraz rola w patogenezie zespołu MEGCANN Ziętkiewicz Szymon NCN - Sonata Bis 5 659 960,00 zł 2016-2020
Molekularne mechanizmy działania białek opiekuńczych w dezagregacji białek Liberek Krzysztof NCN - MAESTRO 2 635 900,00 zł 2013-2018
Analiza wewnętrznych molekularnych mechanizmów regulujących aktywność białka CLPA z bakterii Escherichia coli Jurczyk Agnieszka MNiSW - Diamentowy Grant 200 000,00 zł 2012-2016
Mechanizm działania białka Hsp104 w propagacji prionów i dezagregacji agregatów białek Liberek Krzysztof MNiSW - własny 456 000,00 zł 2010-2013
Rola białek opiekuńczych w funkcjonowaniu komórki Liberek Krzysztof FNP - TEAM 2 448 000,00 zł 2009-2013
Analiza strukturalna i funkcjonalna małych białek szoku termicznego IbpA oraz IbpB z bakterii Escherichia coli Liberek Krzysztof MNiSW - promotorski 49 920,00 zł 2010-2012
Mechanizm działania białek opiekuńczych w dezagregacji agregatów białkowych Liberek Krzysztof KBN - własny 349 200,00 zł 2006-2009
Mechanizm działania białek z rodziny Hsp 100 Liberek Krzysztof KBN - własny 430 000,00 zł 2003-2006
Rola białka Hsp104 i jego hormologów w termotolerancji Liberek Krzysztof KBN - własny 327 800,00 zł 1999-2002

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 18  OPUS 18 2019/35/B/NZ1/01475

Protokół z posiedzenia Komisji dotyczącej rozstrzygnięcia konkursu na stanowisko doktoranta w ramach projektu OPUS 17

Protokół z posiedzenia Komisji dotyczącej rozstrzygnięcia konkursu o dwa STANOWISKA DOKTORANCKIE w ramach projektu OPUS17

Protokół z posiedzenia Komisji dotyczącej rozstrzygnięcia konkursu na stanowisko Post-Doc w ramach projektu OPUS17

Protokół z posiedzenia Komisji dotyczącej rozstrzygnięcia konkursu na stanowisko doktoranta w ramach projektu OPUS18

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 18  OPUS 18 2019/35/B/NZ1/01475

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 17   2019/33/B/NZ1/00352

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 17 Stypendysty 2019/33/B/NZ1/00352

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 17 Naukowiec 2019/33/B/NZ1/00352

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 17 Post-doc 2019/33/B/NZ1/00352

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 18 Doktorant 2019/35/B/NZ1/01475

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 18 Stypendysta 2019/35/B/NZ1/01475

Wynik rekrutacji do projektu NCN OPUS 18 Stypendyści 2019/35/B/NZ1/01475

 

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA

Pracownicy zatrudnieni w Pracowni otrzymali trzy nagrody zespołowe Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia naukowe (1994, 2003, 2007). Dr Ziętkiewicz jest laureatem Nagrody Premiera za rozprawę doktorską (2007) oraz stypendium „Zostańcie z Nami” tygodnika Polityka. Prof. Krzysztof Liberek został w 2006 roku wybrany na członka Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej (EMBO).
Prof. dr hab. Krzysztof Liberek jest promotorem 17 rozpraw doktorskich, których autorami są: Adam Błaszczak (1998), Joanna Krzewska (2001) – w roku 2002 laureatka stypendium START FNP, Ewa Sugajska (2002), Piotr Zabrocki (2002), Marlena Matuszewska (2005), Szymon Ziętkiewicz (2006) - w latach 2007, 2008 laureat stypendium START FNP, Agnieszka Lewandowska (2006), Elżbieta Ratajczak (2009), Joanna Stróżecka (2012), Natalia Lipińska (2013), Łukasz Nowicki (2014), Szymon Żwirowski (2016), Agnieszka Kłosowska (2017), Krzysztof Gumowski (2017), Artur Piróg (2019), Tomasz Chamera (2020) i Igor Obuchowski (2021).

Imię i nazwisko Nazwa nagrody Przyznający Rok
prof. Krzysztof Liberek Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej FNP 2023
mgr Hubert Wyszkowski Nagroda PAN za najlepszą pracę twórczą PAN 2022
mgr Hubert Wyszkowski Stypendium Start FNP 2022
dr Igor Obuchowski Nagroda Miasta Gdańska dla Młodych Naukowców im. Jana Uphagena Prezydent Miasta Gdańsk 2022
dr Igor Obuchowski Stypendium Start FNP 2020
dr Agnieszka Kłosowska Stypendium Start FNP 2017
dr Agnieszka Kłosowska Nagroda PAN za najlepszą pracę twórczą PAN 2017
dr Szymon Ziętkiewicz Medal Komisji Edukacji Narodowej MEN 2012
prof. dr hab. Krzysztof Liberek Sopocka Muza 2011 Prezydent Miasta Sopotu 2011
dr Szymon Ziętkiewicz Nagroda Polskiego Towarzystwa Genetycznego za najlepszą pracę naukową opublikowaną w 2009 roku Polskie Towarzystwo Genetyczne 2010

 

WSPÓŁPRACA NAUKOWA

Część prowadzonych projektów jest realizowana we współpracy z laboratorium Prof. Bernd Bukau z Uniwersytetu w Heidelbergu.

 

Pokaż rejestr zmian

Data publikacji: wtorek, 14. Styczeń 2014 - 21:11; osoba wprowadzająca: Elżbieta Moroz Ostatnia zmiana: wtorek, 6. luty 2024 - 09:54; osoba wprowadzająca: Maria Maja Pega