POWROTY

O projekcie

Białka IFITM (z ang. interferon induced transmembrane proteins) są białkami indukowanymi przez interferon, hamującymi wnikanie wirusów do komórek gospodarza. Zdolność białek IFITM do hamowania infekcji wirusowej została odkryta w 2009 roku, a obecnie wiadomo, że są ważnym elementem uniwersalnej odpowiedzi działającej przeciwko wielu groźnym patogenom, jak wirus grypy, Gorączki Zachodniego Nilu, Dengi, SARS, HIV, Ebola, Marburg, wirus zapalenia wątroby typu C (HCV) i wirus Zika.  

Celem przedstawionego projektu jest zbadanie właściwości przeciwwirusowych białek IFITM in vitro – w hodowlach linii komórkowych oraz in vivo – w eksperymentach prowadzonych na myszach. W planowanych badaniach oprzemy się na dwóch modelach wirusowych – wirusie zapalenia wątroby typu C (HCV) oraz wirusie kleszczowego zapalenia mózgu (TBEV).

W badaniach in vitro skupimy się głównie na określeniu jak białka IFITM wpływają na zdolność rozprzestrzeniania się wirusów HCV i TBEV. Badania in vivo, prowadzone na myszach, w trakcie kontrolowanej infekcji wirusowej pozwolą na sprawdzenie czy uzyskanie podwyższonego poziomu białek IFITM w komórkach gospodarza spowoduje zahamowanie infekcji wirusowej.  Jako modelu wirusowego użyjemy wirusa HCV, a jako gospodarza - genetycznie modyfikowane myszy z humanizowaną wątrobą, które są wiarygodnym modelem do testowania nowych terapii na wirusowe zapalenie wątroby typu C.

Wyniki uzyskane w tym projekcie przyczynią się do lepszego poznania mechanizmów odpowiedzi przeciwwirusowej i pozwolą lepiej zrozumieć interakcje między gospodarzem a patogenem wirusowym, a uzyskana wiedza może być pomocna w opracowaniu nowych strategii walki z patogenami wirusowymi.

Zespół

Dr Alicja Chmielewska – kierownik projektu

Adiunkt w Zakładzie Biologii Molekularnej Wirusów, międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed. W ramach pracy doktorskiej uczestniczyła w pracach nad szczepionką genetyczną przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C (HCV), obejmujących konstrukcję szeregu szczepionek wektorowych i określenie ich immunogenności w badaniach przedklinicznych. Odbyła 18-miesięczny staż w instytucie CEINGE w Neapolu w ramach projektu HEPACIVAC. Laureatka programu POWROTY Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Mgr Paulina Gach

Absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego, Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed. W latach 2015 – 2017 członek zespołu Pracowni Bioinżynierii Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. Zbigniewa Religi, gdzie zajmowała się opracowaniem biologicznego skafoldu wzbogaconego mezenchymalnymi komórkami zrębu i jego wykorzystaniu, jako alternatywnej formy leczenia chorych z niewydolnością serca. W projekcie POWROTY bada głównie wpływ białek IFITM na rozprzestrzenianie się wirusów HCV i TBEV w hodowlach linii komórkowych.

Anna Szczepińska

Studentka pierwszego roku Magisterskich Studiów Uzupełniających Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed. W projekcie POWROTY zajmuje się konstrukcją panelu wektorów wirusowych niosących geny białek IFITM.

Małgorzata Tyrakowska 

Studentka Magisterskich Studiów Uzupełniających Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed. W projekcie POWROTY zajmuje się badaniem strukturalno-funkcjonalnym białek IFITM

Współpraca naukowa w ramach projektu

Prof. Kathryn Ball, University of Edinburgh, Wielkia Brytania
Prof. Philip Meuleman, Ghent University, Belgia
Dr Borivoj Vojtesek, Regional Centre for Applied Molecular Oncology, Brno, Czechy

Dodatkowe dofinansowanie

W 2020 roku dr Chmielewska otrzymała dodatkowe dofinansowanie projektu w konkursie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Środki są przeznaczone na wykonanie nowych zadań badawczych, służących zwalczaniu pandemii COVID-19. Badania obejmują badanie wpływu interferonu i białek IFITM na wnikanie wirusa SARS-CoV-2 do komórek. Badania są prowadzone na bezpiecznym modelu wirusa SARS-CoV-2 - pseudocząsteczkach nie zdolnych do replikacji

Doniesienia naukowe

The role of IFITM proteins in tick-borne encephalitis virus infection. Chmielewska AM, Gómez-Herranz M, Gach P, Nekulova M, Tyrakowska M, Lipińska AD, Rychłowski M, Hoffmann W, Król E, Vojtesek B, Sloan RD, Bieńkowska-Szewczyk K, Hupp T, Ball K. J Virol. 2021, doi: 10.1128/JVI.01130-21

The role of IFITM3 motifs in antiviral activity: structure-function studies. Małgorzata Tyrakowska (presenting), Anna Szczepińska, Alicja Chmielewska. International Young Scientists Conference on Molecular and Cell Biology 2021, online

Role of interferon induced transmembrane proteins (IFITM) in HCV and TBEV infections. Alicja M Chmielewska,Paulina Gach, Anna Szczepińska, Małgorzata Tyrakowska, Anna Czarnota, Weronika Hoffman, Andrea Lipińska, Theodore Hupp, Kathryn Ball, Krystyna Bieńkowska-Szewczyk. 26th International Symposium on Hepatitis C Virus and Related Viruses, Seoul,2019

Antiviral activity of IFITM proteins in hepatitis C virus (HCV) and tick-borne encephalitis virus (TBEV) infections. Alicja Chmielewska, Paulina Gach, Anna Szczepińska, Małgorzata Tyrakowska, Krystyna Bieńkowska-Szewczyk. 3rd Interdisciplinary FNP Conference, Warszawa, 2019

Pierwsza nagroda dla magistrantki Anny Szczepińskiej na konferencji studenckiej Biofuzje, Warszawa 2019

Interferon induced transmembrane proteins inhibit infection of tick-borne encephalitis virus (TBEV). Alicja Chmielewska, Paulina Gach, Anna Szczepińska, Weronika Hoffman, Ewelina Król,  Theodore Hupp, Kathryn Ball, Krystyna Bienkowka-Szewczyk. European Congress of Virology, Rotterdam 2019

Adenovirus vectors for genetic vaccination and oncolytic virotherapy. Alicja Chmielewska. Congress Bio2018, Gdańsk 2018

Projekt jest realizowany w ramach programu POWROTY Fundacji na rzecz Nauki Polskiej