Najnowocześniejsze w Polsce laboratorium BSL-3+ ukończone
Najnowocześniejsze laboratorium w Polsce właśnie zostało oddane do użytku na naszym Wydziale. Pierwsze laboratorium BSL-3+ w północnej części naszego kraju już niedługo rozpocznie prace. 22 stycznia odbyło się oficjalne otwarcie specjalnej przestrzeni, w której będą prowadzone badania m.in. nad koronawirusem czy wirusem kleszczowego zapalenia mózgu.
Ze względu na zagrożenia związane z pracą nad żywymi wirusami w laboratorium obowiązuje wiele zabezpieczeń, m.in. osobna oczyszczalnia ścieków, specjalne śluzy wejściowe i komory do sterylizacji czy nakaz noszenia specjalistycznych skafandrów. Te i inne elementy decydują o poziomie bezpieczeństwa biologicznego (skrót BSL od ang. Biosafety Level) laboratorium. Nowa przestrzeń na MWB UG i GUMed została zaklasyfikowana jako BSL-3+ (w skali od 1 do 4). W Polsce laboratorium BSL-4, czyli o stopniu najwyższym, jeszcze nie istnieje.
Uroczystość otwarcia rozpoczął Rektor UG prof. dr hab. Piotr Stepnowski, prezentując krótkie przybliżenie działalności naukowej i popularyzatorskiej kierowniczki laboratorium prof. dr hab. Krystyny Bieńkowskiej-Szewczyk. Rektor podkreślił, że to właśnie determinacji Pani Profesor zawdzięczamy powstanie laboratorium, i wręczył jej Srebrny Medal Uniwersytetu Gdańskiego Doctrinae Sapientiae Honestati.
- Jestem niezmiernie dumna, że dzięki środkom dotacji celowanej przyznanej przez Ministra na wniosek Pani prof. Krystyny Bieńkowskiej-Szewczyk jak i środkom własnym Uczelni udało nam się wybudować na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii laboratorium o poziomie bezpieczeństwa biologicznego BSL3+. Jest to najnowocześniejsze w Polsce laboratorium tej klasy i pierwsze takie laboratorium w Polsce Północnej. - powiedziała Dziekan MWB UG i GUMed dr hab. Ewelina Król, prof. UG. - Ta unikatowa infrastruktura badawcza dedykowana jest badaniom struktury, funkcji i biologii wirusów w tym ludzkich patogenów wirusowych przenoszonych drogą powietrzną takich jak SARS-CoV-2 czy wysokopatogenne szczepy wirusa grypy. W laboratorium prowadzone będę również prace nad innymi wirusami ludzkimi jak wirus kleszczowego zapalenia mózgu, wirus Zika czy wirus zapalenia wątroby typu C.
Powstanie laboratorium BSL-3+ to efekt wieloletniej pracy wirusologów z MWB UG i GUMed. - Wirusologia molekularna jest dziedziną, która rozwija się na naszym Wydziale od początku jego powstania, czyli już 30 lat. Otwarcie laboratorium BSL3+ z całą pewnością umożliwi prowadzenie badań na najwyższym światowym poziomie oraz nawiązanie nowych współprac naukowych zarówno krajowych jak i międzynarodowych. - stwierdziła Pani Dziekan MWB. - Jestem przekonana, że posiadając taką nowoczesną infrastrukturę badawczą naukowcy z naszego Wydziału będą mieli nie tylko większe możliwości w aplikowaniu o granty międzynarodowe, ale również będą mogli wykonywać usługi komercyjnych na zlecenie innowacyjnych firm biotechnologicznych.
O rozwoju tej dziedziny na naszej uczelni opowiedziała prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk w towarzystwie swojego męża, także wirusologa, prof. dr. hab. Bogusława Szewczyka.
- Przez te wszystkie lata zbudowaliśmy bardzo duży potencjał. Zdobyliśmy zapewne najwięcej grantów międzynarodowych na uczelni. W ciągu 10 lat opublikowaliśmy ponad 140 prac naukowych i otrzymaliśmy ok. 20 patentów - wymieniała prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk. - Naszymi głównymi modelami badawczymi były herpeswirusy, czyli wirus opryszczki, ospy wietrznej, wirusy grypy czy wirus Zika.
- Będziemy przyjmowali próbki ze szpitali i starali się zrozumieć wirusa. Najistotniejsze będzie uzyskanie wiedzy m.in., jak wirus wpływa na komórkę, w której się namnaża, w jaki sposób ją zmienia. Wirus może zakażać różne narządy, nie tylko narządy oddechowe, o czym przekonali się ludzie, którzy mieli np. objawy jelitowe. Najbardziej niezrozumiałe są zaś objawy neurologiczne. Naszym zadaniem jest zrozumienie, w jaki sposób wirus dostaje się do komórek, które nie mają właściwych receptorów. Potrafi on wejść do komórek, do których teoretycznie nie ma prawa trafić - zaznaczyła prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk.
Kierowniczka Zakładu Biologii Molekularnej Wirusów zaznaczyła, że cała inicjatywa laboratorium nie byłaby możliwa, gdyby nie jej zespół i zaprosiła poprosiła, żeby stanęli obok niej: prof. Ewelina Król, dr Michał Rychłowski, dr Łukasz Rąbalski, dr Krzysztof Łepek i dr Andrea Lipińska.
- Te osoby, które wykształciliśmy, to chyba moja największa duma. Wiele z nich pracuje teraz w znakomitych ośrodkach, a niektórzy pracują tutaj z nami - kontynuowała prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk. - Nigdy nie było między nami konfliktów i tworzyliśmy bardzo dobry team. Wirusologia gdańska to specjalny zespół, który zasługuje na specjalne laboratorium. Za chwilę je państwu pokażemy.
Na zakończenie wydarzenia naukowcy z Zakładu Biologii Molekularnej Wirusów oprowadzali uczestników po laboratorium i opowiadali o jego specyfice. Po uroczystości nastąpi zamknięcie i zabezpieczenie przestrzeni, aby pełniła funkcję jednego z najbezpieczniejszych i najsterylniejszych laboratoriów w Polsce.
Nowej jednostki pogratulował m.in. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Dariusz Wieczorek. List od Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego - BSL3+.
Więcej o laboratorium można przeczytać w wywiadzie z prof. Krystyną Bieńkowską Szewczyk lub obejrzeć na filmie popularnonaukowym.
Zespół Prasowy UG: Marcel Jakubowski
fot: Alan Stocki/Piotr Wittman
